باور مندی ، احساس مسئولیت و مطالبه‌گری موجب تعالی است
یادداشت: سردبیر
پایگاه خبری سفیر لرستان - احساس مسئولیت بر مبنای باورهای حقیقی برگرفته از الگوهای صحیح تربیتی موجب مطالبه گری ،تعالی و سعادت فرد وجامعه می شود.
روابط افراد با همدیگر حتی در محافل خانوادگی می تواند بهترین یا به عکس بدترین الگوی رفتاری ، به ویژه برای شکل‌گیری شخصیت افراد ونوع دیدگاه آنان به اطراف خود و سایر افرادجامعه باشد.
برای داشتن جامعه‌ای مطالبه‌گر ،تغییر الگوهای رفتاری به بهترین روش های تربیتی به ویژه در خانواده ومدرسه نیاز است تا به گونه ای واقع بینانه ،این رفتارها به باورتبدیل شود.
واقعیت ها باید آنگونه برای افراد قابل مشاهده ودرک باشد، که به صورت کلیشه ای ،هر مسئله‌ای به وی دیکته نشود وجامعه به سمت مطالبه گری صحیح و واقع بینانه پیش برود.
به قول شاعر هر که را خردیش، ادب نکنند - در بزرگی فلاح از او برخاست /چوب تر را چنان که خواهی پیچ - نشود خشک ،جز به آتش، راست.
پس برای داشتن جامعه‌ای ایمن در برابر آسیب های اجتماعی با کمترین نقصان ، نیازمند فرهنگ‌سازی و زمینه‌سازی برای به کارگیری روش‌های تربیتی صحیح است ، که بیشتر در چهارچوب موازین دینی و مذهبی و برگرفته از الگوهای صحیح تربیتی در بین اولیا و مربیان است
پذیرفته شدن يک نظام استبدادي پادشاهي ،ديني، ليبرال، دموکراتيک، سوسياليست و امثالهم 2 دليل دارد.
يکم- این که مردم و اندیشه های سیاسی آنها به گونه اي تربيت ومهندسي شده باشد که تصور کنند تمام قدرت ها در شاه خلاصه شود که این نگاه در طول تاریخ و در رژیم 2500 ساله نه تنها در ايران بلکه در بيشتر امپراطوري هاي جهان جاري و ساري بوده است.
به عنوان مثال کودکی که در خانه از بدو تولد تحت مراقبت و نگهداري مادر خود است به او وابسته شده و اين وابستگي تا سنين بالا در مدرسه، دانشگاه و حتی بازار ادامه دارد که این نوع تربیت اراده انسان ها را محدود کرده وآنها پيوسته با بلی و خیر توامان تابع فعل امري مي شوند که تحت آن قرار دارند.
یا هنگامی که اولیا ، مربیان و معلمان پيوسته حرکت و اراده دانش آموزان را با فعل نهي محدود مي کنند و در ظهور اراده طبيعي آنان به اصطلاح نظارت منفي دارند تحقق خواسته ها و اميدهاي در حال رشد منوط به قدرت مافوقي می شود که اگر در برابرش تسليم و رضا نباشند گويي روند زندگي از مسير طبيعي خارج مي شود که این سعادت دنيا و آخرت افراد را به مخاطره می اندازد.
از عهد عتيق تاکنون که نگاه ها به شاه و قدرت نظامي و اقتصادي گره خورده است. اراده آزاد در مسير قانون با موانع و بگير و ببند همراه بوده در این گونه جوامع مطالبه گري رشد چنداني ندارد. به اين معني که اگر رونق و آباداني و رضايتي است مرهون دولت است و اگر فقر و فلاکت و بدبختي است آن هم ناشي از عملکرد دولت است.
بنابر این اگر بنااست اصلاحاتي انجام و موانع از پيش پاي برداشته شود مي بايست از بالا و رأس صورت پذيرد. نقش مردم تسليم و تابع که مطالبه گري را نه از خود و نه از مجريان قانون نياموخته و تجربه نکرده اند بار سنگين تمامي شکست و ناکامي ها را روي دوش دولت مي اندازد.
دولتي که برآمده از همين مردم است نه صرفا به جهت انتخاب اصلح بلکه به جهت نوع تربيتي که با مردم خود در روند آموزش و تربيت شريک و سهيم بوده و خود از آن بهره مند بوده است.
يادم نرفته که در دوران دبيرستان به علت علاقه به معلمي و نياز مالي تعدادي دانش آموز را در خانه هايشان درس مي دادم آنها به گونه اي تربيت شده بودند که هر چيز معلم بگويد آن درست است و به اصطلاح وحي منزل است.
در تدريس زبان انگليسي دوره راهنمايي کلمه اي را به غلط از معلم خودم در دبيرستان ياد گرفته بودم. همان تلفظ غلط را به يکي از دانش آموزان ياد دادم. از قضا در مدرسه معلم زبان متوجه مي شود که تلفظ آن کلمه اشتباه است به دانش آموز تذکر مي دهد. دانش آموز مربوطه اعتراض مي کند که نه من درست مي خوانم چون معلم خصوصي دارم.
مادر آن دانش آموز هم به مدرسه مراجعه مي کند و مي گويد معلم زبان شما بي سواد است و ما براي فرزندمان معلم خصوصي گرفته ايم و بقيه ماجرا. تا آنکه قضيه به داوري مي رود و ختم ماجرا.
اين مثال را از آن رو آوردم تا به اين نکته مهم اشاره کنم که انتقال روش هاي غلط تربيتي در خانه و مدرسه، جامعه را چنان آسيب پذير مي کند که مطالبه گري که همان اعتراض به عملکردهاي غلط و نادرست است رنگ مي بازد و صافي ها در مسير اقدامات دولت ها قرار نمي گيرند و رسانه ها رسالت خود را حرفه اي و به درستي نمي شناسند و يا به دلايل محدوديت ها و معذوريت هاي قانوني به خود سانسوري گرفتار مي شوند و دست از مطالبه گري بر مي دارند.
به طور مثال در چنین وضعیتی بار آسیب هایی مانند اعتياد، طلاق، حجاب، بيکاري، فقر و امثالهم روي دوش دولت مرکزي سنگيني مي کند و نقش مردم در اصلاح، نظارت و ابراز احساس مسئوليت کمرنگ مي شود.
امروزه مطالبه گري در جوامع پيشرفته تنها به معنای اعتراض های خياباني نيست بلکه نظارت مردم بر مردم است که از اختلاس، دزدي و جرائم و تخلفات پيشگيري مي کند.
هنگامی که نظم و امنيت در جوامع بشری بر تمام امور حاکم باشد ، در واقع اين مردمند که نظم را برقرار و امنيت را پايدار مي کنند و نقش پليس و نيروهاي انتظامي بيشتر جنبه نظارتی و در صورت لزوم بازدارندگي دارد.
زمانی که دربرنامه ریزی آموزشی صحیح تربیت کودک در خانه و مدرسه به گونه اي باشد که نباید دروغ بگويد و يا در تعاملات اجتماعي حقوق ديگران را رعايت کند در برابر هر بي نظمي و يا تخلفي از جانب آنان واکنش نشان مي دهد.
اما از کودکی که والدين دست او را مي گيرند و از لابلاي اتومبيل هاي در حال حرکت عبور مي دهند توقعي نمی رود که اين فرزند نظم را رعايت کند و بداند و عمل کند که نبايد در طول و عرض خيابان راه برود.
بنابر این اگر مسئولي وظيفه شناس نيست، خيانتکار مي شود، احساس همدلي و همراهي با مردم ندارد. برآمده از همين روش هاي تربيتي غلط است.
واگذاری مردم به مردم متاسفانه يکي از ويژگي هاي تعليم و تربيت اسلامي است که هنوز در هيچ کشور اسلامي کم و بيش نهادينه نشده است.
نهي از منکر و امر به معروف اگر به درستي و در جاي خود اجرايي شود، مردم بر مردم نظارت دارند و ديگر به پليس براي اجرايي کردن و اجرايي شدن آن نيازي نيست.
دين و آئين اگر در باور مردم نهادينه شود و با اما و اگرها مواجه نباشد از بالا تا پايين روند امور به درستي پيش مي رود اما اگر فقط رونمايي رياکارانه و يا ظاهري مشاهده شود چون در آن باور ضعيف است کارايي ندارد.
پوشش اگر در باور و ايمان افراد جايگاهي نداشته باشد ارزش خود را از دست مي دهد. تمام جوامع بشري پيوسته در مسير خير و شرند. در بعضي از جوامع امري خير، شر تلقي مي شود و برعکس در بعضي جوامع ديگر همان شر خير است.
تفاوت عمده باورهای دینی و مذهبی با عرف ، سنت و فرهنگ این است که بر باورهای دینی ، خدا و مردم هر 2 ناظر هستند اما بر باورهای سنتی تنها جامعه ناظر است و انسان در چنین شرایطی خود را از گناه و خلاف بر حذر می دارد چنانچه اگر باوري به خدا نباشد تمامي باورهاي مذهبي مانند کف روي آب مي مانند و باورهاي سنتي و عرف و فرهنگ بر آنها غلبه مي يابند.
بنابر این مسلمان معتقد و باورمند پيوسته از خود ، دولت ،کارگزاران و جامعه مطالبه گر است.
